Wat is nou die vrijheid?

Onze partner Freelance.nl laat politiek Den Haag vrijuit spreken. Freelancers lezen mee op het moment dat volksvertegenwoordigers, met ZZP of freelance belangen in hun portefeuille, aan het woord zijn. De inhoud van deze columns weerspiegelen niet per definitie de mening van Freelance.nl. Reageren op ZZPolitiek kan hier.

Elke keer als ik zijn naam en zijn verhaal op de sociale media tegenkom grijpt het me naar de keel. Grafisch ontwerper Lars viel bij een ritje op de mountainbike ongelukkig door een kuiltje in de weg. Deze jonge veertiger is nu tot zijn nek verlamd. Aangezien hij weer als grafisch ontwerper wil werken betekent dat voor hem flink veel aanpassingen aan zijn huis, apparatuur waarmee hij kan werken en ondertussen hopen dat hij met veel revalidatie nog misschien ooit zijn armen kan gebruiken. Lars was net een paar maanden zzp’er en had zich nog niet verzekerd voor arbeidsongeschiktheid. Hij moet dus wel alles zelf betalen, inclusief zijn levensonderhoud.

Lars heeft gelukkig wel veel vrienden die met waanzinnige acties bijna drie ton hebben opgehaald voor hem. Lars’ pech komt gelukkig niet heel vaak voor. Dus waarom zou je je verzekeren? En als Lars het zo vervelend vindt had ie zich maar moeten verzekeren, vinden sommige geheel financieel rationele mensen. Misschien hebben die mensen gelijk. Maar Lars was er nog niet aan toegekomen, had er nog niet aan gedacht. Maar inderdaad, het was mogelijk geweest om zich te verzekeren.

Een ander geval. We noemen hem Dirk, vijf jaar ouder dan Lars. Dirk is bouwvakker. Dirk heeft vanaf zijn 25e een arbeidsongeschiktheidsverzekering. Met een hypotheek en een tweede kind op komst was en is dat een heel rationele keuze in zijn sector. Maar de afgelopen jaren is zijn premie elk jaar verhoogd. Volgend jaar moet hij bijna 800 euro premie per maand betalen. Dat is niet meer op te brengen, zeker nu hij door de crisis een paar jaar minder omzet heeft gehad. De verzekering beëindigen is eigenlijk geen optie. Met zijn leeftijd en zijn rugklachten zal een nieuwe verzekeraar Dirk niet meer accepteren. Voor Dirk, zijn vrouw en kinderen is het slikken of stikken. Bakken met geld naar de huidige verzekeraar brengen of het risico nemen en niet verzekeren en zelf sparen voor pech. Een keuze die je ook naar de keel kan grijpen.

Voor bouwvakkers boven de veertig zijn arbeidsongeschiktheidsverzekeringen onbetaalbaar of onbereikbaar. De kans dat er wat met hen gebeurt is veel groter dan de kans dat er wat met een grafisch ontwerper of IT consultant gebeurt. Daarom zijn die premies voor bouwvakkers zo hoog. Maar omgekeerd: lager voor de consultant die de hele dag op kantoor zit. Het systeem van vrijwillige arbeidsongeschiktheidsverzekeringen via private verzekeraars is niet eerlijk. Het systeem is niet eerlijk voor de bouwvakkers, die opdraaien voor torenhoge premies, omdat de consultant niet solidair hoeft te zijn met de klusjesman die zijn huis opknapt. En het systeem is niet eerlijk voor mensen als Lars die ‘door eigen schuld’ niet verzekerd waren en door een milliseconde van extreme pech geen enkele ondersteuning krijgen om het eigen leven weer op de rails te zetten. Dan is het systeem zelfs onverbiddelijk.

Weer een gezamenlijke arbeidsongeschiktheidsverzekering invoeren voor zzp’ers is een grove aantasting van de vrijheid en blijheid van de ondernemer, vindt een flink deel van de rechtse partijen in het parlement. Dan zeg ik tegen mijn happyclappy collega’s op rechts: vertel de bouwvakker met een kapotte rug en torenhoge premie hoe blij hij mag zijn met de vrijheid. Vertel het Lars hoe blij hij mag zijn met zijn vrijheid. Ik hoor later graag hoe het gesprek ging.

Groet vanaf het Binnenhof,
Mei Li Vos

Reageren op ZZPolitiek kan hier.